\*143 -- Līvõkīel-ēstikīel-lețkīel sõnārōntõz

bagāž *143 s pagas ▫ bagāža
bõuvdõb|kūož *143 s ehituskoht ▫ būvniecības vieta
  • kuoigīd bõuvdõbkūož laevade ehituskoht ▫ kuģu būvniecības vieta E IE
dūš *143 s enesetunne ▫ dūša
  • Slikțõ dūš, ne’i ku oksnõmi tulāb (~ kīerõb). Paha enesetunne, nagu oksendus tuleb (~ keerab). ▫ Slikta dūša, tā kā velk uz vemšanu. KK77a2
guaš *143 s guašš ▫ guaša
jaļkš *143 s jaluts ▫ kājgalis
  • lovā jaļkš sängi jaluts ▫ gultas kājgalis
  • Ta tī’eb lovā jaļkšõ. Ta teeb voodi jalutsit. ▫ Viņš gatavo gultas kājgali. Se lovā u’m kuordiz jaļkšõks. See voodi on kõrge jalutsiga. ▫ Tā gulta ir ar augstu kājgali.
jatk|kūož *143 s jätkukoht ▫ pagarinājuma vieta, salaiduma vieta TL78b67
je’ltõb|kūož *143 s elukoht ▫ dzīvesvieta
jūokš *143 s jooks ▫ skrējiens
  • Seļļiz jūokšõks võib sǭdõ tutkāmt. Niisuguse jooksuga võib saada otsa. ▫ Ar tādu skrējienu var dabūt galu.
kabātš *143 s kabatšokk ▫ kabacis (Cucurbita pepo)
kaleš *143 s kaless ▫ kaleša (etn.)
  • Matkimiz pierāst kȭlbatizt kalešidi – klõkštõd kastīdi, mis vȯ’ļtõ siksnõdõks vi’zzõ si’dtõd rattõ ašīd aga rieggõ jǭlõkst pǟlõ. Reisimiseks tarvitati kalesse – suletud kaste, mis olid rihmadega kinni seotud vankri telgede või ree jalaste peale. ▫ Ceļojumiem lietoja kalešas – slēgtas kastes, kas ar siksnām bija nostiprinātas uz ratu asīm vai ragavu sliecēm. E IE
kaloš *143 s kaloss ▫ galoša
kamošõd *143 s pl kamassid ▫ gamašas
kaņdž *143 s puskar, hansa ▫ kandža
  • kandžõ tī’edõ puskarit ajada ▫ dzīt kandžu KKI26
kīetõb|kūož *143 s keedukoht ▫ vārāmā vieta
  • Sūr kūoršnõg allõ jegās tū’rsõ vȯ’ļ kīetõbkūož. Suure korstna all oli igas nurgas keedukoht. ▫ Zem lielā skursteņa katrā stūrī bija vārāmā vieta.
kiloutš *143 s käsikivi ▫ rokas dzirnavas, dzirnas (etn.) = jov’tõb|ki’v, kä’d|ki’v
kīš 1 *143 s kiisk ▫ ķīsis (Acerina cernua)
kīš 2 *143 s kisk ▫ atkarpe
kiuž *143 s kius ▫ ietiepība, stūrgalvība, spītība
kougõl|krǭpš *143 s leivaküna kraap ▫ abrkasis (etn.)
krǟkš *143 s rukkirääk ▫ grieze (Crex crex) = ri’ggõ|krīk, prǟts
krīpš *143 s kriim ▫ skramba, skrāpējums
krǭpš *143 s kaabits, kraap ▫ skrāpis
kuo’d|kūož *143 s kodukoht ▫ dzimtā vieta, mājvieta = kuo’d|pāika
  • Sīkrõg u’m mi’n kuo’dkūož. Sīkrõg on minu kodukoht. ▫ Sīkrags ir mana mājvieta.
kūož *143 s koht ▫ vieta
  • je’ltõb|kūož elukoht ▫ dzīvesvieta; tīe|kūož töökoht, ametikoht ▫ darbavieta
  • kūožõ andõ aset anda ~ kohta anda ▫ dot vietu; kūožõ nä’gțõ kohta näidata ▫ ierādīt vietu; kūožõ vaļmõks vaņtlõ kohta valmis vaadata ▫ izraudzīties vietu; mittõ kažīzt kūožõ ä’b īe ei jää märga kohtagi ▫ nepaliek ne slapja vieta KK77 a
  • Ta u’m eņtš kūož lieudõn. Ta on oma koha leidnud. ▫ Viņš ir atradis savu vietu. Kīen vȯ’ļ jõvā kūož, ta võiž kītõ, ku mi’nnõn u’m lem kūož. Kellel oli hea koht, see võis öelda, et mul on soe koht. ▫ Kam bija laba vieta, tas varēja teikt, ka man ir silta vieta. Ä’b ūo kūožo, kus pǟ pānda. Ei ole kohta, kuhu pea panna. ▫ Nav vietas, kur nolikt galvu. Ta nä’gțiz mi’n kūožõ. Ta näitas minu kohta. ▫ Viņš ierādīja manu vietu. Ma vaņtliz eņtšõn kūož vaļmõks. Ma vaatasin enesele koha valmis. ▫ Es nolūkoju sev vietu. Mi’nnnõn ä’b ūo ne’i je’n kūožõ, kus võib jālga pānda. Mul ei ole nii palju ruumi, kuhu võib jala panna. ▫ Man nav tik daudz vietas, kur var kāju nolikt. Ta u’m sõzārõn jemā kūõžõs. Ta on õele ema asemel. ▫ Viņa ir māsai mātes vietā. KK77 a; KK77b; KK78
kupītš *143 s kupits ▫ kupica
leiš *143 s leedulane ▫ lietuvietis
  • Lēšõd rīštõbõd Līvõmǭdõ. Leedulased rüüstavad Liivimaad. ▫ Lietuvieši posta Līvzemi. IK4
lu’m|tsekš *143 s lumekakk ▫ baltā pūce (Nyctea scandiaca) L32:13.2
lūotš *143 s loots ▫ locis (mar.)
ma’gdõb|kūož *143 s magamiskoht ▫ guļvieta
marš 1 *143 s marss ▫ maršs
mārš *143 s pruut, mõrsja ▫ līgava = brūțEIIIe
mängdõb|kūož *143 s mängupaik ▫ rotaļu vieta
mõtsā|rūož *143 s pehme kibuvits ▫ mīkstā roze (Rosa mollis)
muini|nīž *143 s muinasjutt ▫ pasaka E IVb
murdtõks|kūož *143 s murrukoht ▫ lūzuma vieta
murtõks|kūož *143 s murrukoht ▫ lūzuma vieta > murdtõks|kūož
näkrūš *143 s nekrut ▫ rekrūtis
nēšõd *143 s pl kaelkoogud ▫ nēši
nīž *143 s jutt, lugu ▫ stāsts
  • muini|nīž muinasjutt ▫ pasaka
  • Ta nīžõb nīžõ. Ta jutustab juttu. ▫ Viņš stāsta stāstu. Se u’m pitkā nīž. See on pikk jutt. ▫ Tas ir garš stāsts. Se u’m vanā nīž. See on vana lugu. ▫ Tas ir sens stāsts.
nõ’ggõl|dūož *143 s nõelatoos ▫ adatu kārbiņa, adatu dozīte (etn.) KK78a34
nūož *143 s nõupidamine ▫ apspriede
ǭpš *143 s mäger ▫ āpsis (Meles meles) > mä’ggõrz
pǟva|vīpš *143 s päikesekiir ▫ saules stars
pīž *143 s hülgeraud, harpuun ▫ harpūna
plēšõd *143 s pl lõõts ▫ plēšas KK78a18
pǭž *143 s paas ▫ dolomīts, kaļķakmens = pǭž|ki’v
prūš *143 s prussakas ▫ prusaks (Blattella germanica)
räbītš *143 s kost ▫ uzturs, cienasts
  • Tienāndõks i’ļ jõvā räbītš! Tänu hea kosti eest! ▫ Pateicos par labo cienastu! 2L19
rekrūš *143 s nekrut ▫ rekrūtis
rētš *143 s rääts, korv kalade kandmiseks ▫ zivju grozs
rǭntõd|loutš *143 s raamaturiiul ▫ grāmatplaukts
rubīž *143 s piir, raja ▫ robeža = sūornõks
  • rubīžt vie’ddõ piiri panna ▫ novilkt robežu
rūož *143 s

(a) roos ▫ roze (Rosa)
  • Mä’d tarās kazābõd rūožõd. Meie aias kasvavad roosid. ▫ Mūsu dārzā aug rozes.
(b) koer-kibuvits ▫ suņu roze (Rosa canina)

(c) roospõletik, roos, erüsiipel ▫ roze ( med.)
  • rūožõ pū’gõ roosi puhuda ▫ vārdot rozi
  • Tä’mmõn ētiz rūož jalgõ. Talle lõi roos jalga. ▫ Viņam iemetās kājā roze.
rūš 1 *143 s koorega kartul ▫ kartupelis ar mizu
sidām|kūož *143 s keskkoht ▫ vidus, centrālā vieta KK78b49
sīedõb|kūož *143 s söögikoht ▫ ēšanas vieta JL 34
slūžõd *143 s pl lüüs ▫ slūžas
sprǭdž *143 s nall, pannal ▫ sprādze KK78b34
tīe|kūož *143 s töökoht, ametikoht ▫ darbavieta
  • Anni sai Vǟntas jõvā tīekūož. Anni sai Ventspilsis hea töökoha. ▫ Anna dabūja Ventspilī labu darbavietu.
toklǭž *143 s taglas ▫ takelāža (mar.)
tǭš *143 s toht ▫ tāss > tū’oigõz
tǭž *143 s korrus ▫ stāvs
  • kuolmõs tǭžõs jellõ kolmandal korrusel elada ▫ dzīvot trešajā stāvā
trīš *143 s taliplokk ▫ trīsis = tǭ’gõl
tsukkõr|dūož *143 s suhkrutoos ▫ cukurdoze
va’it|kūož *143 s vahekoht ▫ starpa
vīpš *143 s kiir -e ▫ stars ≈ vīps (b)
  • pǟva|vīpš päikesekiir ▫ saules stars
vitsā|kūož *143 s vöökoht ▫ viduklis E3A
vītš *143 s lõbu ▫ jautrība
vǭja|kūož *143 s piinapaik ▫ moku vieta Lk16.28
võikslimiz|kūož *143 s võistluskoht ▫ cīņas vieta 1Kr9.24
Aņtš *143 Ance ▫ Ance (loc.)
Limbaž *143 Lemsalu ▫ Limbaži (loc.)

 

 

• Esilehele • Uz galveno lapu •


LIV  ET  LV  Kogu tekst / Viss teksts

 

 

 

Līvo kultūr sidām       Universitas Tartuensis     Latviešu valodas aģentūra