\*160 -- Līvõkīel-ēstikīel-lețkīel sõnārōntõz

ä’b|lu’gdõb *160 adj mitteloetav ▫ nesalasāms
ä’b|tǭ’dõb *160 adj ebasoovitav ▫ nevēlams
  • Se u’m ä’btǭ’dõb sõbrā. See on ebasoovitav sõber. ▫ Tas ir nevēlams draugs.
ä’b|u’ndõb *160 adj unustamatu ▫ neaizmirstams EIVb
ba’ŗtõb *160 s nuumik ▫ baroklis = baŗākõl
blē’ḑib *160 s koerus ▫ blēņas
  • blē’ḑibt tī’edõ koerust teha ▫ darīt blēņas
bro’utštõb *160 s sõiduk, sõiduriist ▫ braucamais
  • Ī’žeņtšõn vȯ’ļ bro’utštõb. Enesel oli sõiduk. ▫ Pašam bija braucamais. KK78a17
daņtš|ȭ’dõg *160 s tantsuõhtu ▫ deju vakars
glǭz|ī’edõb *160 s klaasinuga ▫ stikla nazis 86b3
ī’edõm *160 s lõik ▫ nogrieznis (mat.) = ī’edmõz
i’ļ|lǟ’dõb *160 adj üleminev, siirduv ▫ pārejošs, pārejas-
  • i’ļlǟ’dõb murd siirdemurre ▫ pārejas izloksne K85
ī’tõm *160 s sarnasus ▫ līdzīgums
ī’ž|pī’lõb *160 adj iseseisev ▫ patstāvīgs
ja’gdõb *160 adj jagatav ▫ dalāms
  • Se mǭjpāika ä’b ūo ja’gdõb. See talukoht ei ole jagatav. ▫ Šī mājvieta nav dalāma.
ja’gdõm *160 s kordne ▫ dalāmais (mat.)
  • piškīm ku’bbi ja’gdõm väikseim ühiskordne ▫ mazākais kopīgais dalāmais
ja’mdõm *160 s jämedus, paksus ▫ biezums, resnums = ja’mdit
je’ds|nä’gțõm *160 s eelsündmus ▫ priekšvēstnesis 2L10
je’ltõb 1 *160 adj elu- ▫ dzīvojams
je’ltõb 2 *160 adj töö- ▫ darba-
  • je’ltõb i’bbi tööhobune ▫ darba zirgs
jǭņ|ȭ’dõg *160 s jaaniõhtu ▫ Jāņu vakars
  • Jǭņȭ’dõgt vȯ’dlõ jaaniõhtut oodata ▫ gaidīt Jāņu vakaru
ka’ddõb *160 s kaduvus ▫ zūdamība
ka’ddõm *160 s kaotus ▫ zaudējums
ka’dstõb *160 adj kadestusväärne ▫ apskaužams
kaffe|jo’vtõb *160 s kohviveski ▫ kafijas dzirnaviņas = kaffe|mašīn
  • Mä’ddõn vȯ’ļ kaffejo’vtõb, sīekõks jovīz kaffezt. Meil oli kohviveski, sellega jahvatati kohvi. ▫ Mums bija kafijas dzirnaviņas, ar to mala kafiju. 86.30
ka’jjõm *160 s kahjum ▫ zaudējumi
kä’d|pi’dtõb *160 s käepide ▫ rokturis, spals KK77a
kǭ’dštõb *160 adj kahtlane ▫ apšaubāms, šaubīgs
  • kǭ’dštõb mõtkõz kahtlane mõte ▫ apšaubāma doma
kõ’urõm *160 s

(a) käänak ▫ līkums
  • riek kõ’urõm teekäänak ▫ ceļa līkums
(b) käär ▫ ieloks
  • mõtsā kõ’urõm metsakäär ▫ meža ieloks
(c) õnnal ▫ paceles bedrīte ( anat.)
kū’oḑštõb *160 s kohtualune ▫ apsūdzētais
kū|pi’mdõm *160 s kuuvarjutus ▫ mēness aptumsums
kūz|ȭ’dõg *160 s jõuluõhtu ▫ Ziemassvētku vakars KK77
la’gtõb *160 s lahutatav ▫ dalāms, šķirams
laint|ra’bbõm *160 s lainete uhutav liivavöönd ▫ bangu atsišanās josla liedagā
lī’dõm *160 s ale, sõõrd ▫ līdums
lǭ’gõm *160 s lõhang, lõhe, rebestus, rebend ▫ plaisa, plīsums
ma’gḑim *160 s hõrgutis ▫ gardums
  • Se u’m sūr ma’gḑim. See on suur hõrgutis. ▫ Tas ir liels gardums.
ma’gḑõm *160 s maiustus ▫ gardums
mǟ’dõltõb *160 s

(a) mälestis ▫ piemineklis

(b) meene ▫ piemiņas lieta, suvenīrs
mī’erig *160 adj rahulik ▫ mierīgs > armliKK78
mie’r|ǭ’dõm *160 s merekitsus ▫ jūras šaurums = mie’r|kurk
mǭ|ǭ’dõm *160 s kannas, maakitsus ▫ zemesšaurums
mū’odrig *160 adj erk ▫ možs
  • mū’odrig u’ņ erk uni ▫ trausls miegs
na’ggõrtõb *160 s naerualune ▫ apsmejams
  • ätsmingizõn na’ggõrtõb vȱlda kellegi naerualuseks olla ▫ būt kādam par apsmieklu
nǟ’dõb *160 adj nähtav ▫ redzams
  • nǟ’dõb ja’g nähtav osa ▫ redzamā daļa; nǟ’dõb vȱlda nähtaval olla ▫ būt redzamam; nǟ’dõbõks sǭdõ nähtavale tulla ▫ kļūt redzamam; sīḑšt u’m nǟ’dõb, ku ... siit on näha, et ... ▫ no šejienes ir redzams, ka ... E3; K85
  • Se u’m nǟ’dõb ne’iku pi’v pǟlõ. See on näha nagu peo peal. ▫ Tas ir redzams kā uz delnas. KK77 a
nä’gțõb *160 s

(a) näide ▫ piemērs

(b) osuti ▫ rādāmais kociņš
nī’grõm *160 s

(a) jälk ▫ riebeklis, preteklis
  • nī’grõmõks pi’ddõ jälestada, jälgiks pidada ▫ uzskatīt par riebekli 2Ro22
(b) jälkus ▫ pretīgums Mt24.15
ǭ’dõm *160 s väin ▫ jūras šaurums
o’vstõb *160 adj

(a) austav ▫ pagodinošs
  • Se u’m o’vstõb je’ddõpanmi. See on austav ettepanek. ▫ Tas ir pagodinošs priekšlikums.
(b) lugupeetav, austatav ▫ cienījams, godājams = o’vtõb
o’vtõb *160 adj

(a) austav, lugupeetav ▫ pagodinošs

(b) lugupeetav, austatav ▫ cienījams, godājams = o’vstõb
o’vvõm *160 s

(a) aukartus ▫ godbijība

(b) aupaiste ▫ godība
ȭ’dõg *160 s õhtu ▫ vakars
  • tēj|ȭdõg teeõhtu ▫ tējas vakars
  • ȭ’dõg o’bbõ sǭņi õhtu hiljani ▫ līdz vēlam vakaram HG31
pa’grõb *160 s kelder ▫ pagrabs > kēldar
pī’emdõm *160 s pehmendus ▫ mīkstinājums
pī’lõm *160 s seisukoht ▫ viedoklis
pī’l|u’mmõm *160 s kinnisvara ▫ nekustamais īpašums
pi’ļgõm *160 s

(a) miil ▫ jūdze

(b) penikoorem ▫ jūdze (sena mērvienība, 7468 m)
  • ikš pi’ļgõm – seis verštõ või seis koma nēļakimdõ kūž tū’ontõ seissadā vīžkimdõ vīž kilomettõrt üks penikoorem – seitse versta või seitse koma nelikümmend kuus tuhat seitsesada viiskümmend viis kilomeetrit ▫ viena jūdze – septiņas verstis vai septiņi, komats, četrdesmit seši tūkstoši septiņsimt piecdesmit pieci kilometri 152.1/1
pi’mdõm *160 s pimedus ▫ tumsa, aklums
pī’ndõb *160 s punumismaterjal ▫ materiāls pīšanai
  • Kust ēbrikš võtāb sīe pī’ndõb? Kust ämblik võtab selle punumismaterjali? ▫ No kurienes zirneklis ņem to pīšanas materiālu? KK78b15
pivād|ȭ’dõg *160 s piduõhtu ▫ svētku vakars
pȭrand|la’gtõb *160 s põrandavaip ▫ paklājs
pū’dõm *160 s

(a) puhtus ▫ tīrība

(b) siivsus ▫ šķīstība
ra’bdõb *160 s löögiriist ▫ sitamais
  • Kik pidīz ra’btõb vaļmõks. Kukk hoidis löögiriista valmis. ▫ Gailis turēja sitamo gatavu. J15
si’zzõl|jū’ondõm *160 s sissejuhatus ▫ ievads
  • sõnārǭntõz gramatiliz si’zzõljū’ondõmõks sõnaraamat grammatilise sissejuhatusega ▫ vārdnīca ar gramatisku ievadu EA
sõ’vlõm *160 s sügelus ▫ nieze
tēj|ȭ’dõg *160 s teeõhtu ▫ tējas vakars
tī’edõb 1 *160 s kohustus ▫ pienākums
tī’edõb 2 *160 adj teha olev ▫ darāms
tǭ’dõb *160 adj soovitav ▫ ieteicams
  • Se vȯlks vä’ggi tǭ’dõb. See oleks väga soovitav. ▫ Tas būtu ļoti ieteicams. L32:11.2
va’idõm *160 s vahetumine ▫ pārmainīšanās
va’itõb *160 adj kaaluv, kaalukas ▫ svarīgs
  • Sīen u’m va’itõb tä’ntõks. Sellel on kaaluv tähtsus. ▫ Tam ir svarīga nozīme.
va’itõm *160 s vahemik ▫ atstarpe, intervāls
võ’ltõm *160 s nõidus ▫ burvestība = võ’ltõks
A’brig *160 Abruka ▫ Abrukas sala (loc.)

 

 

• Esilehele • Uz galveno lapu •


LIV  ET  LV  Kogu tekst / Viss teksts

 

 

 

Līvo kultūr sidām       Universitas Tartuensis     Latviešu valodas aģentūra