Līvõkīel-ēstikīel-lețkīel sõnārōntõz

\*208 -- Līvõkīel-ēstikīel-lețkīel sõnārōntõz

astām|va’ildõks *208 s astmevaheldus ▫ pakāpju mija (lingv.)

ä’bțõks *208 s abivahend ▫ līdzeklis

blǭ’țõks *208 s

(a) loba ▫ pļāpas

Se u’m seļļi blǭ’țõks rõk. See on selline lobajutt. ▫ Tās ir tādas pļāpu runas.

(b) möla ▫ blēņas ~ blǭ’țõkst pl

gi’ļžtõks *208 s kõlin ▫ šķindoņa, žvadzoņa

ī’dõks *208 num üheksa ▫ deviņi

ī’edtõks *208 s lõige ▫ griezums, piegrieztne

le’b|ī’edtõks läbilõige ▫ šķērsgriezums, šķēlums

ī’timiz|va’indõks *208 s liiklusvahend ▫ transportlīdzeklis

pǟmizt ī’timizva’indõkst peamised liiklusvahendid ▫ galvenie transportlīdzekļi _{E IE}

ī’tõks *208 s ühendus ▫ sakari, savienojums

ja’gdõks *208 s

(a) jaotus ▫ sadalījums

(b) jagatis ▫ dalījums (mat.)

Kūd ja kuolm ja’gdõks u’m kakš. Kuue ja kolme jagatis on kaks. ▫ Seši un trīs dalījums ir divi.

je’ddõ|nä’gțõks *208 s ettekujutus ▫ priekšstats

sǭdõ je’ddõnä’gțõkst līvõd jelāmizõst saada ettekujutust liivlaste elust ▫ gūt priekšstatu par lībiešu dzīvi _EA

jõ’vtõks *208 s lihv ▫ slīpējums

jū’rõ|tǟ’tõks *208 s

(a) märkus ▫ piezīme

(b) lisamärk, diakriitik ▫ papildu zīme, diakritiskā zīme (lingv.)

U’m kȭlbatõd jū’rõtǟ’tõkši kēratǟ’dõd pǟlõ ja allõ. On tarvitatud lisamärke kirjatähtede peal ja all. ▫ Izmantotas papildu zīmes uz un zem burtiem. _K85

ka’jtõks *208 s kahjustus ▫ kaitējums, bojājums

kī’ldõkst *208 s kihlus ▫ saderināšanās

kǭ’dõks *208 num kaheksa ▫ astoņi

kǭ’tõks *208 s kaotus, kahjum ▫ zaudējums

ku’ltõks *208 s

(a) kulutus ▫ tēriņš

(b) kulu ▫ izdevumi

kuo’ndõks *208 s hoiatus ▫ brīdinājums, piekodinājums

la’igtõks *208 s levik ▫ izplatība

le’b|ī’edtõks *208 s läbilõige ▫ šķērsgriezums, šķēlums

lu’m|vǭ’dõks *208 s lumehang ▫ kupena = vǭ’dõks

mǟ’dõltõks *208 s mälestus ▫ atmiņa, piemiņa

je’llõ mǟ’dõltõksõst elada mälestustest ▫ dzīvot no atmiņām; mǟ’dõltõksõks mälestuseks ▫ piemiņai

mǟ’dõltõkst *208 s pl mälestused, memuaarid ▫ atmiņas, memuāri

mǟ’tõks *208 s sasi ▫ mudžeklis

me’rdõks *208 s mälu (mälutav toit) ▫ gremoklis

mi’ggõrtõks *208 s mutimullahunnik ▫ kurmja rakums = mi’grikiz|tingmõz

mõtkõd|va’itõks *208 s mõttevahetus ▫ domu apmaiņa _Lk9.46

na’ggõrtõks *208 s

(a) mõnitus ▫ izsmiekls

(b) teotus ▫ zaimi _Hb10.33

nǟ’dõks *208 s nähtus ▫ parādība

nä’gțõks *208 s

(a) nähtus ▫ parādība > nǟ’dõks

(b) näitus ▫ izstāde

o’vstõks *208 s austus ▫ cieņa, gods

o’vstõkst sǭdõ austust saada ▫ iemantot cieņu

ȭ’gandõks *208 s hõõgus, õhkus ▫ svelme

Ǭ’jstõ tulāb ȭ’gandõks. Ahjust tuleb hõõgust. ▫ No krāsns nāk svelme.

pandõks *208 s

(a) seadus, reegel ▫ likums, noteikums

pandõkši pi’ddõ seadusi järgida [~ pidada] ▫ ievērot likumus; pandõkst mūrdaji seaduserikkuja ▫ likumpārkāpējs _{Mt19.17; Ap2,23}

(b) käsk ▫ pavēle, bauslis

pandõkst opātõks käsuõpetus ▫ bauslība _9Ro4

pǟva|pi’mdõks *208 s päiksevarjutus ▫ saules aptumsums _Mk13.24

pe’ļdõks *208 s teenistus, kasum ▫ peļņa, izpeļņa

personāl|nä’gțõks *208 s personaalnäitus ▫ personālizstāde

pī’emdõks *208 s palatalisatsioon, peenendus ▫ palatalizācija, mīkstinājums (lingv.)

pī’lõks *208 s seisund, seisukord ▫ stāvoklis

pi’mdõks *208 s pimendus ▫ aptumsums

pǟva|pi’mdõks päikesevarjutus ▫ saules aptumsums

pū’gandõks *208 s pugi ▫ brāzma

pū’ojtõks *208 s põhjendus ▫ pamatojums

pū’stõkst *208 s pl päramised ▫ placenta (dzīvniekiem) = tuoizt|pūold

re’uglõkst *208 s röhatus, röhitis, röhitsus, röhitus ▫ atraugas

rõ’udlõks *208 s röhitis ▫ atraugas

si’dtõks *208 s seos ▫ sakars, sakarība

tǟ’ntõks *208 s

(a) tähendus ▫ nozīme

ilmõ tǟ’ntõkst ilma asjata ▫ bez nozīmes _13Ro4

(b) märkus ▫ piezīme

tǟ’ntõkst i’ļ īeldõm märkused hääldusest ▫ piezīmes par izrunu _EA

tǟ’tõks *208 s

(a) märk ▫ zīme

(b) tähis ▫ apzīmējums

tī’edõks *208 s tuletis ▫ atvasinājums

tuo’dstõks *208 s tõestus ▫ pierādījums, apliecinājums

tūotimiz|va’indõks *208 s tootmisvahend ▫ ražošanas līdzeklis

u’mmistõks *208 s omand ▫ īpašums ≈ umīstõks

U’mmistõks u’m se, mis u’m mi’n eņtš. Omand on see, mis on minu oma. ▫ Īpašums ir tas, kas ir mans paša. _86a57

u’ndõks *208 s unustus ▫ aizmirstība

va’idõks *208 s vahetus ▫ maiņa

va’ildõks *208 s vaheldus ▫ maiņa, pārmaiņa

astām|va’ildõks astmevaheldus ▫ pakāpju mija

va’indõks *208 s vahend ▫ līdzeklis

ī’timiz va’indõkst ühendusvahendid ▫ satiksmes līdzekļi _{E IE}

va’itõks *208 s kaal ▫ svars

va’itõks pierrõ kaalu järgi ▫ pēc svara
Tä’m sõnān u’m va’itõks. Tema sõnal on kaalu. ▫ Viņa vārdam ir svars.

vastõ|tǟ’ntõks *208 s vaste ▫ atbilsme _Hb9.24

ve’jdõks *208 s väljapüük ▫ nozveja

ve’ržtõks *208 s värin, judin ▫ drebuļi

vie’dtõkst *208 s pl nõudepesuvesi ▫ samazgas ≈ vie’rtõkst

vie’rtõkst *208 s pl nõudepesuvesi ▫ samazgas ≈ vie’dtõkst

vǭ’dõks *208 s hang -e ▫ kupena

vǭ’dõkst kouvõ hange kaevata ▫ rakt kupenu
Kǭrandõl u’m sūr vǭ’dõks. Õues on suur hang. ▫ Pagalmā ir liela kupena. Tarādva’it u’m vǭ’dõkši täuž. Külatee on hangesid täis. ▫ Ciema ceļš ir pilns kupenu. Tōvaz ajīz kǭrandõl vǭ’dõks. Torm ajas õue hange. ▫ Vētra sadzina pagalmā kupenu.

võ’ltõks *208 s nõidus ▫ burvestība = võ’ltõm

Līvo kultūr sidām Universitas Tartuensis Latviešu valodas aģentūra